ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਦੇਸ਼ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਡਿਜੀਟਲ ਲੈਣ -ਦੇਣ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਕਾਰਨ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਆਨਲਾਈਨ ਭੁਗਤਾਨ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਬਹੁਤ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਪੈਸੇ ਦੇਣ ਲਈ ਇਸ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਸਮੇਂ ਦੀ ਬਚਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (ਆਰਬੀਆਈ) ਆਨਲਾਈਨ ਮਾਧਿਅਮ ਨੂੰ ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਕਈ ਯਤਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਬਿਹਾਰ ਵਿਚ ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਰਾਜ ਵਿਚ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਵਿਚ ਪੈਸੇ ਪਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਖਗਰੀਆ ਦੇ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿਚ 5.50 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਆਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੋ ਸਕੂਲੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿਚ 960 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਪਹੁੰਚੇ ਹਨ। ਇਸ ਰਕਮ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਬੈਂਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵੀ ਕੁਝ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਖਾਤੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਬੈਂਕ ਪਹੁੰਚ ਰਹੇ ਹਨ।
ਕੇਸ ਦਾਇਰ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ
ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿਚ ਪੈਸੇ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਪੈਸੇ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਏਟੀਐਮ ਕਾਰਡ ਨੰਬਰ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਬੈਂਕਿੰਗ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਕੋਈ ਧੋਖਾਧੜੀ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਪੁਲਸ ਕੋਲ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਾਉ। ਫਿਰ ਐਫਆਈਆਰ ਦੀ ਇੱਕ ਕਾਪੀ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਾਉਣੀ ਪਵੇਗੀ।
ਬੈਂਕ ਕਢਵਾਏ ਗਏ ਪੈਸੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੇਗਾ
ਬੈਂਕ ਐਫਆਈਆਰ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕੱਢੇ ਗਏ ਪੈਸੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੇਗਾ। ਬੈਂਕ ਤੁਹਾਡੇ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੇਗਾ ਕਿ ਕੀ ਤੁਹਾਡੇ ਪੈਸੇ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਖਾਤੇ ਵਿਚ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਜਾਂ ਜੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਗਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪੈਸੇ ਕਵਾਏ ਹਨ। ਜੇ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਧੋਖਾਧੜੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੂਰੇ ਪੈਸੇ ਵਾਪਸ ਮਿਲ ਜਾਣਗੇ। ਪਰ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿਚ ਪੈਸੇ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਬੈਂਕ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਓ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿਚ ਪੈਸੇ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਬੈਂਕ ਵਿਚ ਜਾਓ ਜਿਸਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿਚ ਪੈਸੇ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਆਰਬੀਆਈ ਦਾ ਨਿਯਮ ਕੀ ਹੈ?
ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੈਸੇ ਮਿਲ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਸਬੂਤ ਦਿੰਦੇ ਹੋ ਕਿ ਪੈਸੇ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸਦੇ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸੂਚਿਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣਾ ਹੈ। ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇ ਤੁਹਾਡੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਪੈਸੇ ਕਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਘਟਨਾ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇਣੀ ਪਏਗੀ। ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਪੈਸੇ ਦੀ ਬਚਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਕੋਈ ਗਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਵਿਚੋਂ ਪੈਸੇ ਕੱਢਵਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਬਾਰੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਨੁਕਸਾਨ ਸਹਿਣ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਪਏਗਾ। ਕਢਵਾਈ ਗਈ ਰਕਮ 10 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਉਸਦੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਵਿਚ ਵਾਪਸ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਣਅਧਿਕਾਰਤ ਲੈਣ -ਦੇਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵੀ, ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਪੂਰੇ ਪੈਸੇ ਵਾਪਸ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਚੌਕਸੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਜੇ ਪੈਸੇ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਤਾਂ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ਜੇ ਜਾਂਚ ਵਿਚ ਇਹ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਖਾਤੇ ਵਿਚ ਪੈਸੇ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਹ ਰਕਮ ਵਾਪਸ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਪੈਸੇ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਬਿਹਾਰ ਵਿਚ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇੱਕ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਆਦਮੀ ਨੇ ਸਾਢੇ ਪੰਜ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਦਰਅਸਲ, ਇਹ ਖਗਰੀਆ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਬਖਤਿਆਰਪੁਰ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਅਚਾਨਕ ਰਣਜੀਤ ਦਾਸ ਨਾਂ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਸਾਢੇ ਪੰਜ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਆਏ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਇਹ ਪੈਸੇ ਬੈਂਕ ਵਿਚੋਂ ਕਢਵਾ ਲਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਗਲਤੀ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਵਾਪਸ ਮੰਗੇ, ਪਰ ਇਸ ਨੇ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਬੈਂਕ ਵੱਲੋਂ ਵਾਰ -ਵਾਰ ਨੋਟਿਸ ਭੇਜੇ ਜਾਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਰਣਜੀਤ ਨੇ ਪੈਸੇ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ।
