ਅੱਜਕਲ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਅਜਿਹੇ ਵਿਚਾਰ ਕਿਉਂ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ, ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਕੁਝ ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਹ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੇ ਹਰ ਮਾਮਲੇ ਪਿੱਛੇ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਰਾਜ਼ ਛੁਪਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਪਰ ਹਰ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਆਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਹੈ ਮਨ ਵਿੱਚ ਦੱਬੀ ਡੂੰਘੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ। ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਕੋਈ ਮਾਨਸਿਕ ਬਿਮਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ, ਬਾਈਪੋਲਰ ਡਿਸਆਰਡਰ, ਪਰਸਨੈਲਿਟੀ ਡਿਸਆਰਡਰ, ਕਿਸੇ ਘਟਨਾ ਦਾ ਡੂੰਘਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਅਕਸਰ ਲੋਕ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਕਾਰਨ ਹਿੰਮਤ ਹਾਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਣਗੇ ਅਤੇ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਉਹ ਘਬਰਾ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਹੱਲ ਸਮਝਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨਾ ਕੋਈ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਅਕਸਰ ਹਾਲਾਤ ਅੱਗੇ ਹਾਰ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦਾ ਰਾਹ ਚੁਣ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਅਚਾਨਕ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਅਜਿਹੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੱਛਣ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਜਾਂ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਪਛਾਣ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਲੱਛਣ ਦੇਖਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਾ ਕਰੋ।
ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਅਚਾਨਕ ਗੁੰਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਅਚਾਨਕ ਚੁੱਪ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਰ ਮੁੱਦੇ ‘ਤੇ ਗੁੱਸਾ ਆਉਣਾ, ਮੂਡ ਸਵਿੰਗ ਹੋਣਾ, ਉਦਾਸ ਹੋਣਾ ਆਦਿ। ਜੋ ਲੋਕ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹ ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸਘਾਤ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਸੱਟ ਤੋਂ ਟੁੱਟੇ ਹੋਏ ਲੋਕ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਵਰਗੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਇਕੱਲਤਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਉਹ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਪੋਸਟ ਕਰਨਾ ਘੱਟ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਜੇਕਰ ਲੋਕ ਪੋਸਟ ਸ਼ੇਅਰ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਟੁੱਟੇ ਭਰੋਸੇ ਜਾਂ ਉਦਾਸੀ ਦੀ ਪੋਸਟ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।
