ਲੁਧਿਆਣਾ। ਅਗਸਤ 1947 ਦੀ ਇੱਕ ਸਵੇਰ ਇੱਕ ਸੱਤ ਸਾਲ ਦੀ ਬੱਚੀ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨਾਲ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀਆਂ ਘਾਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੈਰ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਪਿਤਾ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਅਕਾਊਂਟੈਂਟ ਜਨਰਲ ਸਨ। ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਪਰਿਵਾਰ ਇੱਥੇ ਛੁੱਟੀਆਂ ਮਨਾਉਣ ਆਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਵੰਡ ਦੇ ਰੌਲੇ ਵਿਚ ਦੰਗੇ ਭੜਕ ਗਏ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਆਇਆ ਪਰਿਵਾਰ ਲਾਹੌਰ ਵਾਪਸ ਨਾ ਆ ਸਕਿਆ।
ਘਰ-ਬਾਰ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਹੋਰ ਮੈਂਬਰ ਲਾਹੌਰ ਹੀ ਰਹੇ।
ਪਰਿਵਾਰ ਸਮੇਤ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਆਇਆ ਸੀ, ਘਰ ਨਹੀਂ ਪਰਤ ਸਕਿਆ
ਛੋਟੀ ਬੱਚੀ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਕਤਲੇਆਮ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ। ਦੰਗਿਆਂ ਨੇ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਜਿਹੜਾ ਪਰਿਵਾਰ ਕਦੇ ਫਰਸ਼ ‘ਤੇ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਫਰਸ਼ ‘ਤੇ ਆ ਗਿਆ। ਲੜਕੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਪਠਾਨਕੋਟ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਪਿੱਪਲ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਹੇਠਾਂ ਸੱਤ ਦਿਨ ਬਿਤਾਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਰਿਵਾਰ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਿੱਲੀ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਬੀਤਣ ਨਾਲ ਇਹ ਲੜਕੀ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵੱਡੀ ਹੁੰਦੀ ਗਈ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਕੇ ਇਹ ਮੁਕਾਮ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਕਿ ਅੱਜ ਲੋਕ ਉਸ ਦੀਆਂ ਬੇਮਿਸਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਵੱਕਾਰੀ ਕਰੀਮੀਆ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਰਜਨੀ ਬੈਕਟਰ ਦੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਦੋਸਤ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਬੁਰਕਾ ਪਾ ਕੇ ਭਾਰਤ ਲੈ ਆਏ
ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਸ਼ਹਿਰ ਜਨਪਥ ਵਿਖੇ ਆਪਣੀ ਕੋਠੀ ਵਿੱਚ ਬੈਠੀ, 78 ਸਾਲਾ ਰਜਨੀ ਬੈਕਟਰ ਉਸ ਭਿਆਨਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੀ ਹੈ, “ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਲੇਖਾਕਾਰ ਜਨਰਲ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਕਸਰ ਤਬਾਦਲਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਮੇਰਾ ਜਨਮ 1944 ਵਿੱਚ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਪਰ ਸਾਡੀ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਕੋਠੀ ਸੀ। ਮੈਂ ਪੰਜ ਭੈਣ-ਭਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਸੀ। ਪਿਤਾ ਦੀਵਾਨ ਚੰਦ ਤਲਵਾੜ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਲਈ ਰਾਏ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਦੰਗਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਮੇਰੇ ਦੋ ਭਰਾ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਉੱਥੇ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਹਾਲਾਤ ਇੰਨੇ ਖਰਾਬ ਹੋ ਗਏ ਸਨ ਕਿ ਪਿਤਾ ਦੇ ਕੁਝ ਦੋਸਤ ਦੋਵੇਂ ਭਰਾਵਾਂ ਅਤੇ ਭਰਜਾਈ ਨੂੰ ਬੁਰਕੇ ਪਾ ਕੇ ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਲੈ ਆਏ। ਨਾਨਾ ਉਸ ਸਮੇਂ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਰਾਜਪਾਲ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ।
ਵੰਡ ਵੇਲੇ ਸੱਤ ਦਿਨ ਪਠਾਨਕੋਟ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ’ਤੇ ਬਿਤਾਉਣੇ ਪਏ
ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਕੁਝ ਦਿਨ ਬਤੌਤ (ਜੰਮੂ) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਦੇ ਘਰ ਬਿਤਾਏ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਾਬਾਇਲੀਆਂ ਨੇ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ‘ਚ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਡਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਉਹ ਬਤੌਤ ਛੱਡ ਕੇ ਜੇਹਲਮ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਕਦੇ ਐਸ਼ੋ-ਆਰਾਮ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਤੀਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇਹ ਪਰਿਵਾਰ ਉੱਥੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਕੋਲ ਨਾ ਕੋਈ ਸਾਮਾਨ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੱਪੜੇ। ਉਹ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਿੱਲੀ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੂਚਨਾ ਮਿਲੀ ਕਿ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਪਠਾਨਕੋਟ ਤੋਂ ਰਵਾਨਾ ਹੋਣੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਟਾਂਗੇ ‘ਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਪਠਾਨਕੋਟ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਉੱਥੇ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਨਾ ਆਈ ਤਾਂ ਉਹ ਸੱਤ ਦਿਨ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਕੋਲ ਇੱਕ ਪਿੱਪਲ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਹੇਠਾਂ ਬਿਤਾਏ। ਰਜਨੀ ਬੈਕਟਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਕਦੇ ਸੁਪਨੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੋਚਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਦਿਨ ਦੇਖਣੇ ਪੈਣਗੇ। ਫਿਰ ਮਾਲ ਗੱਡੀ ਵਿਚ ਬੈਠ ਕੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਤੋਂ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਜਲੰਧਰ ਪਹੁੰਚਿਆ ਅਤੇ ਦੋ-ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਉਥੇ ਰਹੇ।
ਪਦਮਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਾਈਮੀਆ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਰਜਨੀ ਬੈਕਟਰ ਨੂੰ ਵੰਡ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣਾ ਪਿਆ
ਰਜਨੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪਿਤਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਵੇ। ਉਹ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਸੰਤੋਸ਼ ਦੇ ਘਰ ਪਹੁੰਚਿਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲੈ ਲਿਆ। 17 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸਦਾ ਵਿਆਹ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਏਜੰਟ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਧਰਮਵੀਰ ਬੈਕਟਰ ਨਾਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਆਕਸਫੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਮਿਲੀ ਅਤੇ ਉਹ ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਕਰੀਅਰ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਕਹਿਣ ‘ਤੇ ਇਕਲੌਤੇ ਪੁੱਤਰ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਣ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਪਰਿਵਾਰ ਲੁਧਿਆਣੇ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਕੋਠੀ ਮੇਘ ਸਿੰਘ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਸਰਾਭਾ ਨਗਰ, ਪਾਸ਼ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਵਸ ਗਿਆ।
ਰਜਨੀ ਨੇ 1978 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਗੈਰੇਜ ਵਿੱਚ 300 ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੇ ਮਕਸਦ ਨਾਲ ਆਈਸਕ੍ਰੀਮ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਰਜਨੀ ਅਨੁਸਾਰ ਪਰਿਵਾਰ ਅਮੀਰ ਸੀ। ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਰਜਨੀ ਕੋਈ ਕੰਮ ਕਰੇ, ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰ ਡਾਕਟਰ ਆਹੂਜਾ ਦੀ ਹੱਲਾਸ਼ੇਰੀ ‘ਤੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ। ਆਈਸਕ੍ਰੀਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਬਿਸਕੁਟ ਅਤੇ ਬੇਕਰੀ ਉਤਪਾਦ ਤਿਆਰ ਕਰਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਘਰ ਦਾ ਕੰਮ ਸੰਭਾਲਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਹ 18-18 ਘੰਟੇ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਰਹੀ। ਕੰਮ ਵਧਦਾ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਹੁਣ ਉਸ ਦੇ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਕਾਰੋਬਾਰ 800 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੈ।
ਰਜਨੀ ਬੈਕਟਰ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਲ 1980-81 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਮੁੰਜਾਲ, ਓਸਵਾਲ, ਪਾਹਵਾ ਆਦਿ ਲੁਧਿਆਣੇ ਦੇ ਵੱਡੇ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਘਰਾਣੇ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਲੁਧਿਆਣੇ ਨੂੰ ਖਾਣਾ ਸਿਖਾਓ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਸਕੂਨ ਮਿਲਦਾ ਸੀ। ਪੁਰਾਣੇ ਵੇਲਿਆਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਦਰਦ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਉਹੀ ਮੁਕਾਮ ਹਾਸਲ ਕਰ ਕੇ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਕੁਝ ਮਿਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਉਦੇਸ਼ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਆਏ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਗੁੱਸਾ ਆਉਂਦਾ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਵੀ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕ ਸੀ। ਵੰਡ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਪਾਸੇ ਧੱਕ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਗਏ।
ਜਦੋਂ ਹਾਲ ਤਾੜੀਆਂ ਨਾਲ ਗੂੰਜ ਉੱਠਿਆ…
ਇੱਕ ਵਾਰ ਰਜਨੀ ਨੂੰ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮਾਣਮੱਤੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਲਈ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਐਸਬੀਆਈ ਬਿਜ਼ਨਸ ਵੂਮੈਨ ਅਵਾਰਡ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਰਜਨੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਐਸਬੀਆਈ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੰਬੋਧਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਹਰ ਕੋਈ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਿਆ ਅਤੇ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ ਤਾੜੀਆਂ ਵਜਾਈਆਂ।
