ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਨਿਰਾਸ਼ ਹਨ ਕਿ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਸਕੂਲ ’ਚ 215 ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਕੰਕਾਲ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੋਮਨ ਕੈਥੋਲਿਕ ਚਰਚ ਨੇ ਰਸਮੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਮੁਆਫੀ ਨਹੀਂ ਮੰਗੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚਰਚਾਂ ਨੇ ਕੈਨੇਡਾ ’ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਚਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਜਾਤੀ ਬੋਰਡਿੰਗ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ’ਚ ਆਪਣੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਿਸ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਕੰਪਲੈਕਸ ’ਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਕੰਕਾਲ ਮਿਲੇ ਸਨ, ਉਹ ਇਕ ਸਮੇਂ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਸੰਸਥਾ ਸੀ। ਟਰੂਡੋ ਨੇ ਚਰਚ ਨੂੰ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਚੁੱਪੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ‘ਅੱਗੇ ਵਧ ਕੇ’ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲੈਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ।
ਟਰੂਡੋ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ’ਚ ਅਤੇ ਹੁਣ ਕੈਥੋਲਿਕ ਚਰਚ ਦੇ ਰਵੱਈਏ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬਹੁਤ ਨਿਰਾਸ਼ ਹਾਂ।” ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕਈ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਂ ਵੈਟੀਕਨ ਗਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਪੋਪ ਫ੍ਰਾਂਸਿਸ ਤੋਂ ਇਸ ਘਟਨਾ ’ਤੇ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਅੱਗੇ ਵਧ ਕੇ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗਣ, ਗਲਤੀ ਮੰਨਣ, ਦੁਬਾਰਾ ਰਿਕਾਰਡ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਕਰਨ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਪਰ ਅਸੀਂ ਅਜੇ ਵੀ ਸ਼ਾਇਦ ਕੈਨੇਡਾ ’ਚ ਚਰਚਾਂ ਤੋਂ ਵਿਰੋਧ ਵੇਖ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਟਰੂਡੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚਰਚ ‘ਚੁੱਪ’ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ’ਤੇ ਕੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇ ਚਰਚ ਖੁਦ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਕੋਲ ਅਜਿਹੇ ਤਰੀਕੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਉਹ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
19ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੱਕ ਕੈਨੇਡਾ ’ਚ 1,50,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਫਸਟ ਨੇਸ਼ਨ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸਮਾਜ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਖੁਦ ਨੂੰ ਢਾਲਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰੀ-ਫੰਡ ਪ੍ਰਾਪਤ ਈਸਾਈ ਸਕੂਲਾਂ ’ਚ ਪੜ੍ਹਨਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਕੈਨੇਡਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਕੂਲਾਂ ’ਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਜਿਨਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵੈਟੀਕਨ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਇਸ ਸਬੰਧ ’ਚ ਕੋਈ ਟਿੱਪਣੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਉਥੇ ਹੀ ਵੈਨਕੂਵਰ ਦੇ ਆਰਕਬਿਸ਼ਪ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਇਸ ’ਤੇ ਅਫਸੋਸ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕੀਤਾ। ਯੂਨਾਈਟਿਡ, ਪ੍ਰੈਸਬਾਈਟੇਰੀਅਨ ਅਤੇ ਐਂਗਲਿਕਨ ਚਰਚਾਂ ਨੇ ਵੀ ਅੱਤਿਆਚਾਰ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਲਈ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗੀ ਹੈ। ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸੂਬੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਦੇ ਟੀਕੇਮਲਪਸ ਤੇ ਸੇਵਕੇਪੇਮ ਫਸਟ ਨੇਸ਼ਨ ਦੇ ਮੁਖੀ ਰੋਜ਼ੇਨ ਕੈਸੀਮੀਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਦੇ ਕਾਮਲੂਪਸ ’ਚ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ’ਚ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਸਮਰੱਥ ਗਰਾਊਂਡ ਪੇਨਿਟ੍ਰੇਟਿੰਗ ਰਾਡਾਰ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਪਤਾ ਲਾਉਣ ’ਤੇ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ 215 ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਕੰਕਾਲ ਮਿਲਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨੀ-ਸਮਰੱਥ ਜ਼ਮੀਨੀ-ਪਾਚਕ ਰਾਡਾਰ ਸੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨੀ-ਸਮਰੱਥ ਜ਼ਮੀਨੀ-ਪਾਚਕ ਰਾਡਾਰ ਸੀ।
