ਮੁਹੰਮਦ ਮੋਖਬਰ ਨੂੰ ਈਰਾਨ ਦਾ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ
ਈਰਾਨ: ਇਬਰਾਹਿਮ ਰਈਸੀ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਹੁਸੈਨ ਅਮੀਰਾਬਦੁੱਲਾਹੀਅਨ ਦੀ ਪਲੇਨ ਕ੍ਰੈਸ਼ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੱਤਾ ਕਿਸਕੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਇਸਕੋਹ ਦਾ ਸਵਾਲ ਚਿੰਨ੍ਹ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਪਰ ਨਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਈਰਾਨ ਦੇ ਉਪਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਹੰਮਦ ਮੋਖਬਰ ਦਾ ਨਾਮ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹਨ।
ਈਰਾਨ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਅੰਤਰਿਮ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਉਪ-ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੂੰ ਦੇਣ ਦਾ ਨਿਯਮ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸਕੋਜਾ ਈਰਾਨ ਦੇ ਸਰਵਉੱਚ ਰਾਜ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਮੁਹੰਮਦ ਮੋਖਬਰ ਹੀ ਈਰਾਨ ਦੇ ਅਗਲੇ ਅੰਤਰਿਮ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣਨੇ ਵਾਲੇ ਹਨ।
ਈਰਾਨ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਅਨੁਛੇਦ 131 ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਪਹਿਲੇ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਸੁਪਰੀਮ ਲੀਡਰ ਅਯਾਤੁੱਲਾ ਅਲੀ ਖਮੇਨੀ ਤੋਂ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਲੈਣੀ ਪਵੇਗੀ।
ਮੌਜੂਦਾ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਹੰਮਦ ਮੁਖਬਰ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਖਮੇਨੀ ਦੇ ਚਹੇਤੇ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਮੁਖੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਥਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਲਾਮਿਕ ਰੀਪਬਲਿਕ ਆਫ ਈਰਾਨ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਮੁਤਾਬਕ ਜੇਕਰ ਮੋਖਬਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਾਰਜਕਾਲ ਸਿਰਫ 50 ਦਿਨ ਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ 50 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਈਰਾਨ ਲਈ ਨਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨਾਲ ਤਣਾਅ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਇਹ ਈਰਾਨ ‘ਤੇ ਵਾਧੂ ਬੋਝ ਹੋਵੇਗਾ।
ਰਾਇਸੀ 2021 ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣੇ ਸਨ। ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਨਾ ਹੋਈ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਈਰਾਨ ਦਾ ਅਗਲਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ 2025 ਵਿੱਚ ਚੁਣਿਆ ਜਾਣਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਤੈਅ ਨਿਯਮਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਈਰਾਨ ‘ਚ ਕੌਂਸਲ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਕੌਂਸਲ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਸੰਸਦ ਦੇ ਸਪੀਕਰ ਅਤੇ ਨਿਆਂਪਾਲਿਕਾ ਦੇ ਮੁਖੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ। ਇਹ ਕੌਂਸਲ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 50 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਨਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰੇਗੀ।
